
Ο Πρωτεσίλαος Σταύρου είναι φοιτητής στο τμήμα Ευρωπαϊκών Σπουδών του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο διάβασμα και στο γράψιμο. Εδώ και περίπου ένα χρόνο, έχει δημιουργήσει το δικό του blog με κύρια θεματική τα «Ευρωπαϊκά Θέματα». Ο Πρωτεσίλαος μίλησε στο campuscy σχετικά με την ασφαλή χρήση του διαδικτύου. Ακόμη, ο Πρωτεσίλαος ανήκει στην ομάδα των Ευρωπαίων Bloggers και δραστηριοποιείται ενεργά στον Ευρωπαϊκό ιστοχώρο.
Χαίρεται, πρώτα θα ήθελα να μας μιλήσεις λίγο για σένα;
Είμαι Κύπριος στην καταγωγή. Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Κέρκυρα. Έζησα εκεί μέχρι τα 18 μου. Μόλις τελείωσα το λύκειο ήρθα εδώ στη Κύπρο για να σπουδάσω Ευρωπαϊκές Σπουδές, έχοντας εξασφαλίσει μία υποτροφία του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου. Παράλληλα, ένας άλλος λόγος που με έφερε στην Κύπρο είναι το γεγονός ότι ο τόπος εδώ είναι ιδανικό μέρος για σπουδές. Η φιλικότητα του περιβάλλοντος, η ηρεμία και η γαλήνη της Κύπρου κρίνω πως με βοήθησαν να επικεντρωθώ στις σπουδές μου. Οι ρυθμοί της Ελλάδας είναι πολύ διαφορετικοί απ’ αυτούς της Κύπρου. Η είσοδος στην ανώτερη εκπαίδευση φέρνει εκ των πραγμάτων μία αλλαγή ρυθμών κι εγώ προτίμησα αυτή να γίνει στην ζωή μου γενικώς. Εκ του αποτελέσματος πιστεύω πως η επιλογή μου ήταν ορθή.
Από ποια ηλικία άρχισες να ασχολείσαι με τον χώρο της μπλοκόσφαιρας και ποια ήταν η αφορμή;
Άρχισα να ασχολούμαι από την ηλικία των 22 ετών, τώρα είμαι 23, δηλαδή έχει σχεδόν ένα χρόνο. Ο λόγος ήταν ότι πάντα με ενδιέφερε να εκφραστώ πάνω σε θέματα τα οποία με ενδιαφέρουν χωρίς να σημαίνει ότι κατ’ ανάγκη η άποψη μου είναι η σωστή, η “αυθεντία” που λέμε. Επομένως, θεώρησα ότι αυτές οι νέες μορφές έκφρασης, τα ιστολόγια (blogs), έδιναν την ευκαιρία στο καθένα να βγάλει προς τα έξω κάποιες σκέψεις απευθυνόμενος σ’ ένα ευρύτερο κοινό. Έβλεπα ότι τα blogs έδιναν την ευκαιρία σε όλους ανεξαιρέτως, δηλαδή σε άτομα που δεν χρειάζεται να έχουν ειδικές γνώσεις σχετικά με το internet, τις ιστοσελίδες και άλλα τεχνικά ζητήματα, να μπει στο χώρο και να εκφράσει τις απόψεις του. Και τονίζω είναι εύκολο για όλους όσους γνωρίζουν να πληκτρολογούν και να χρησιμοποιούν το ποντίκι του υπολογιστή. Άποψη μου είναι ότι τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης διευρύνουν την ελευθερία του λόγου διότι αναπτύσσεται ένα είδος διαλόγου μεταξύ αναγνωστών και χρηστών ιστολογίων (bloggers). Προσωπικά αυτή η ανοικτή επικοινωνία με το ευρύ κοινό (έχω αναγνώστες από όλες τις γωνιές της γης όπως Ινδία, Καναδάς, Αυστραλία, Βραζιλία και Ευρώπη φυσικά) με βοηθά σημαντικά να εμπλουτίζω και να αναθεωρώ ακόμα και κάποιες ιδέες μου. Βλέπεις οι γνώμες των άλλων είναι πάντα διαφωτιστικές και γι’ αυτό επιμένω πως διευρύνει και ενισχύει την ελευθερία μας.
Το διαδίκτυο έχει έντονη παρουσία στην ζωή μας ιδιαίτερα στην ζωή των νέων λόγω της ευρέως διαδεδομένης χρήσης του. Στο διαδίκτυο όμως εγκυμονούν και κάποιοι κίνδυνοι τους γνώριζες από πριν;
Και βέβαια υπάρχουν κίνδυνοι, όπως η κλοπής προσωπικών δεδομένων. Τίποτα άλλωστε δεν είναι τέλειο. Ναι, τους γνώριζα πριν ακόμη ασχοληθώ με τον χώρο της μπλοκόσφαιρας. Έμαθα για τους συγκεκριμένους κίνδυνους παρακολουθώντας ορισμένα σεμινάρια σχετικά με την ασφαλή χρήση διαδικτύου όταν ήμουν ακόμη μαθητής στο λύκειο καθώς επίσης και από μελέτη που έκανα από μόνος μου, ακριβώς επειδή ήθελα να μπω να “παίξω μπάλα” έπρεπε να μάθω τους όρους του παιχνιδιού από πριν. Στην πορεία βέβαια έγινα ακόμα πιο υποψιασμένος.
Είσαι πολύ νεαρός σε ηλικία τι σε οδήγησε να έχεις τόσο ενεργή δράση στο διαδίκτυο, από που αντλείς ανατροφοδότηση (feedback) και πως ενημερώνεσαι για τους κινδύνους που ενδεχομένως να υπάρχουν;
Παρακολουθώντας, όπως είπα και πριν διάφορα σεμινάρια σχετικά με τους κίνδυνους και την ορθή χρήση διαδικτύου. Ψάχνω και μελετώ κι’ από μόνος μου για να μην βρεθώ προ εκπλήξεως. Το διαδίκτυο ελευθερώνει ως ένα βαθμό τον άνθρωπο δίνοντας του την ευκαιρία να εκφράσει τις απόψεις του, να ακούσει άλλες απόψεις και να έρθει σε επαφή με άλλα άτομα. Εμένα αυτό που με ενδιέφερε περισσότερο εξ’ αρχής ήταν το θέμα της προστασίας πνευματικής περιουσίας και σε δεύτερο βαθμό η προστασία των προσωπικών μου δεδομένων, καθότι γράφω επωνύμως. Αναφορικά με την προστασία πνευματικών δικαιωμάτων υπάρχουν πολλές εγκεκριμένες ιστοσελίδες που δίνουν αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με το θέμα, ενώ υπάρχουν και αρκετές νομοθεσίες που ενισχύουν το δικαίωμα αυτό. Και για τα προσωπικά δεδομένα ισχύει κάτι αντίστοιχο αλλά εκεί εναπόκειται στον καθένα από εμάς να προστατευτεί κι από μόνος του.
Κατά την γνώμη σου ποιοι είναι οι σοβαρότεροι κίνδυνοι οι οποίοι παραμονεύουν στο διαδίκτυο και πως μπορούμε να προφυλαχθούμε απ’ αυτούς;
Κατ’ αρχάς πρέπει να γίνει ένα διαχωρισμός μεταξύ των χρηστών του διαδικτύου. Άλλοι μπαίνουν για να ενημερωθούν, δηλαδή να διαβάσουν εφημερίδες και να δουν ειδήσεις, άλλοι για να κάνουν αγορές, άλλοι για να παίξουν τζόγο και άλλοι για να δικτυωθούν. Βέβαια αυτό δεν σημαίνει ότι κάποιος δεν μπορεί να είναι όλα αυτά μαζί απλά κάνω το διαχωρισμό για την ευκολία μας. Κάθε είδος χρήστη έχει τις δικές του παγίδες. Συγκεκριμένα αυτοί που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για να ενημερωθούν θεωρητικά διατρέχουν τους λιγότερους κινδύνους, επειδή όμως μπορεί να μην είναι αρκετά εξοικειωμένοι με το διαδίκτυο μπορεί να κάνουν κλικ πάνω σε ορισμένες διαφημίσεις και άθελα τους κατεβάσουν ένα είδος υιού (spyware) ο οποίος μπορεί να τους κλέψει δεδομένα του υπολογιστή, όπως προσωπικά δεδομένα, κωδικούς χρήσης, αριθμούς τηλεφώνου ή τέλος πάντων οτιδήποτε έχει μέσα ο υπολογιστής. Αυτοί που κάνουν αγορές μέσω διαδικτύου μπορεί να πληρώσουν για κάτι και τελικά να μην το παραλάβουν, δηλαδή να χάσουν τα χρήματα τους. Ακόμη και η Amazon, που θεωρείται μία πάρα πολύ αξιόπιστη εταιρία αγορών στο διαδίκτυο αναφέρει ότι οι πιθανότητες να παραλάβεις αυτό το οποίο παρήγγειλες είναι π.χ. 95%. Αυτοί που διατρέχουν ίσως τον μεγαλύτερο κίνδυνο είναι αυτοί που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο με σκοπό να δικτυωθούν. Στην προσπάθεια που κάνουν για να δικτυωθούν, να διακριθούν αν θέλεις, δείχνουν ορισμένες πτυχές της προσωπικότητας τους και αποκαλύπτουν κάποια προσωπικά θέματα τα οποία δεν θα αποκάλυπταν στην πραγματική τους ζωή. Από την στιγμή όμως που τα έχουν αποκαλύψει στην “ψηφιακή ζωή” τα ξέρουν σχεδόν όλοι και ποτέ δεν ξέρεις πώς κάτι μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναντίων σου.
Κατά την γνώμη σου τι μπορεί να θεωρηθεί ως ηλεκτρονική παρενόχληση;
Από το πιο απλό πράγμα ως το πιο σύνθετο. Ηλεκτρονική παρενόχληση μπορεί να είναι και ένα κακοπροαίρετο μήνυμα το οποίο θίγει κάποιο άτομο ή την προσωπικότητα κάποιου ατόμου – το λεγόμενο “cyber-bullying” για το οποίο γίνονται εκστρατείες για να καταπολεμηθεί. Ηλεκτρονική παρενόχληση υπάρχει και στα κοινωνικά δίκτυα όταν κάποιος κάνει αρνητικά σχόλια στην φωτογραφία κάποιου άλλου. Ακόμη, κάτι ιδιαίτερα σοβαρό είναι κάποιος να χρησιμοποιεί το προσωπικό email κάποιου ατόμου χωρίς την έγκριση του και να το δώσει σε μία διαφημιστική εταιρία ή αλλού. Ορισμένοι χρησιμοποιούν το email και το προφίλ κάποιου άλλου ατόμου με σκοπό να συμμετέχουν στην ψηφιακή ζωή με τα στοιχεία του συγκεκριμένου ατόμου και φυσικά όπως καταλαβαίνεις αυτό είναι με κακούς σκοπούς που γίνεται, όπως π.χ. η παιδεραστία. Οπότε δε αρκεί να ξέρουμε το άτομο που απεικονίζεται σε κάποιο προφίλ, στο facebook ας πούμε, αλλά να γνωρίζουμε επίσης ότι όντως αυτό το άτομο χειρίζεται το συγκεκριμένο προφίλ.
Γνωρίζεις εάν υπάρχει κάποιος φορέας στον οποίο μπορούν οι πολίτες να καταγγείλουν περιστατικά ηλεκτρονικής παρενόχλησης;
Υπάρχουν πολλά μέσα και πολλοί οργανισμοί όπως ο φορέας που ασχολείται με την δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, όμως δεν το έχω ψάξει ιδιαίτερα αλλά ξέρω πως εάν επικοινωνήσεις μαζί τους μπορούν να σε καθοδηγήσουν. Σχετικά με την παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων, μπορεί να γίνει καταγγελία στην GOOGLE ή σε άλλες εξίσου μεγάλες και διαδεδομένες μηχανές αναζήτησης όπως η YAHOO, η BING μέσω ενός email με τίτλο «report copyright infringement» το οποίο θα εξηγεί την κατάσταση. Ακολούθως, ο χρήστης παίρνει μία απάντηση μέσω email, στο οποίο εξηγείται η διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθήσει. Εάν αποδειχτεί η παραβίαση οι μεγάλες μηχανές αναζήτησης αφαιρούν τον άτομο/εταιρία που έκλεψε την πνευματική ιδιοκτησία κάποιου άλλου από την βάση δεδομένων τους, με αποτέλεσμα όχι μόνο να μην βγάλει κανένα οικονομικό κέρδος (διότι αυτός λογικά είναι ο σκοπός) αλλά να ζημιώσει κι’ από πάνω. Αξίζει να αναφερθεί ότι η συγκεκριμένη διαδικασία γίνεται ανέξοδα χωρίς ιδιαίτερες διαδικασίες. Και υπάρχουν και άλλοι πολλοί τρόποι που δεν χρειάζεται να τους εξηγήσω ένα προς ένα. Το θέμα είναι ότι η προστασία υπάρχει και είναι προσιτή και αποτελεσματική, αρκεί όπως είπαμε κάποιος να είναι υποψιασμένος.
Τέλος, ποιες συμβουλές θα έδινες στους νέους όσο αφορά την ορθή χρήση διαδικτύου;
Πρώτα απ’ όλα πρέπει να γνωρίζουν γιατί ακριβώς χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για να μπορέσουν να αντιληφθούν τα πλαίσια στα οποία κινούνται, τι πρέπει να προσέξουν, τι να δείξουν, τι να κρύψουν για να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα. Πρέπει να υπάρχει παιδεία επί του θέματος αλλά και πονηριά διότι κανείς δεν είναι “αγαθός κι’ ωραίος”. Άλλωστε όπως λέει κι η παροιμία “φύλαγε τα ρούχα σου να ‘χεις τα μισά”. Επειδή όμως υπάρχουν κίνδυνοι δεν σημαίνει ότι πρέπει να αποφύγουμε το internet, αυτό θα ηταν μέγα λάθος. Το διαδίκτυο είναι το μέλλον, δίνει δυνατότητα έκφρασης ελευθερώνοντας τον άνθρωπο έστω ως ένα βαθμό. Θα ήταν λάθος να αρνηθούμε, να φοβηθούμε, να πετάξουμε στα σκουπίδια αυτή την ελευθερία επειδή υπάρχουν κάποιοι κίνδυνοι. Πρέπει πάντα να είμαστε ανοικτοί στην καινοτομία, στο κάτι νέο που μας δίνεται ακόμα και εάν αυτό έχει κάποιες ατέλειες. Θεωρώ ότι εάν όλοι εμείς κατανοήσουμε ότι το διαδίκτυο είναι ένα εργαλείο που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε υπέρ μας, αν δεν το φοβηθούμε αλλά το ελέγξουμε τότε θα μπορέσουμε να βελτιώσουμε τον τρόπο που επικοινωνούμε,που κοινονικοποιούμαστε και εν τέλει τον τρόπο που λειτουργούμε σαν κοινωνία, σαν κοινότητα ανθρώπων με αποτέλεσμα να βελτιώσουμε την ζωή μας.
Το blog του Πρωτεσίλαου Σταύρου είναι http://www.protesilaos.com/
Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα campuscy.